Саха сирин биир бастакы идэтийбит кинооператора, РФ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Николай Маркович Сантаев 85 сааһын көрсө Национальнай библиотекаҕа олоҕун уонна айар үлэтин сырдатар быыстапка аһылынна. Үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ үөлээннээхтэрэ, Сунтаар улууһуттан биир дойдулаахтара, кини үлэтигэр сүгүрүйэр дьон, П.И. Дудкин аатынан сибээс уонна информационнай технология колледжын устудьуоннара кэлэн ыалдьыттаатылар.

Уһун сылларга айымньылаахтык үлэлээбит, төрөөбүт сирин-дойдутун киинэтин историятыгар дьоһуннаах кылааты киллэрсибит, умнуллубат суолу хаалларбыт дьонтон биирдэстэрэ Николай Сантаев олунньу 1 күнүгэр үбүлүөйдээх 85 сааһын туолла. Кини үгүс киинэлэрэ араас таһымнаах бэстибээллэргэ үрдүктүк сыаналаммыттара. 

«Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай библиотеката историческай түгэннэри дьон өйүгэр-санаатыгар хаалларарга күүскэ үлэлэһэр. Билигин библиотекабытыгар Николай Маркович хас да киинэтэ хараллан сытар. Онон быыстапка манна аһыллыбыта олус үчүгэй, тоҕо диэтэххэ, култуура тэрилтэлэриттэн саамай дьон сылдьар сирэ библиотека буолар», - диэтэ СӨ Национальнай библиотекатын дириэктэрин солбуйааччы Василий Борисов. 

Николай Маркович Сантаев үйэ аҥаара саха телевидениетигэр уонна кинематографиятыгар үлэлээбитэ. Онон эҕэрдэ тылын «Саха» НКИХ генеральнай дириэктэрин маҥнайгы солбуйааччыта Ирина Ефимова эттэ, Саха телевидениетин энциклопедиятын бэлэх уунна. 

«Киинэҕэ, телевидениеҕэ саамай сүрүн киһи - оператор, үлэ түмүгэ киниттэн тутулуктаах. Николай Маркович Сахабыт сирин туһунан документальнай киинэлэрин нөҥүө бүтүн Сойууска кэпсээбитэ. «Саха» НКИХ уонна Саха сирин суруналыыстарын ааттарыттан итии-истиҥ эҕэрдэбин уонна махталбытын тиэрдэбин», - диэтэ Ирина Ефимова.

Николай Маркович биир дойдулаахтарын - Сунтаар улууһун дьонун-сэргэтин ааттарыттан СӨ Национальнай архыыбын дириэктэрин солбуйааччыта, СӨ архыып дьыалатын туйгуна, РФ бочуоттаах архивиһа Наталья Степанова эҕэрдэлээтэ.

«Николай Маркович – Сунтаар Бордоҥун олохтоохторо оччоттон баччаҕа диэри киэн туттар киһилэрэ. Оҕо сылдьан «Сантаев кэлбит, киинэҕэ устар, хаартыскаҕа түһэрэр үһү» диэн элбэхтэ истэрим. Онон Бордоҥҥо кини түһэрбит хаартыскалара ыал аайы бааллар. Кини төрөөбүт дойдутун, дьонун-сэргэтин эрэ буолбакка, бүтүн Саха сирин үлэһит, кыайыгас-хотугас дьонун, ахтылҕаннаах сири-дойдуну хамсыыр хартыынаҕа устан үйэтиппит, саха киинэтин баай пуондатын хаҥаппыт олус улахан кылааты киллэрбит киһи буолар. Эдэр сааһыттан сэдэх идэни баһылаан, ис сүрэҕиттэн дьаныһан туран үлэлээн кэллэ, киинэ искусствотын уонна историятын сайдыытыгар, кэнчээри ыччаты духуобунай уонна патриотическай иитиигэ кылааты киллэрэн, үлэһит быһыытынан уһулуччу биллибитэ, Союз үрдүнэн улахан наҕараадалары ылбыта. СӨ Национальнай архыыбыгар Николай Маркович 1989, 1973 сыллардааҕы хаартыскалара, илиинэн суруйбут суруктара хараллан сыталлар», - диэтэ Наталья Степановна.

Кэлбит ыалдьыттарга Николай Марковичка аналлаах быыстапка туһунан кэпсээтилэр. Быыстапкаҕа кини үлэтин, олоҕун сырдатар кинигэлэри, хаһыат ыстатыйаларын, хаартыскалары, тутта сылдьыбыт камератын, малларын-салларын олунньу 2 күнүттэн 12 күнүгэр диэри көрүөххүтүн сөп. 

СӨ Национальнай библиотекатын Медиакиинэ